ARNAUD Miquèu
Michel Arnaud est né à Marseille. Très rapidement, il s’est interessé à la langue et à la culture occitanes de Provence. Plus tard, il s’installa dans un village à côté de Marseille à une époque où une bonne partie des habitants parlaient encore la langue du pays. C’est en famille qu’il se perfectionna dans son parler provençal maritime. L’envie de partager l’occitan et de garder vivante son usage l’amenèrent à l’écriture, avec un premier roman : Quora la matèria...
Miquèu Arnaud es naissut a Marselha. Pron lèu, aguèt una enclinacion per la lenga e la cultura nòstras. S’installèt puei dins un vilatge pròche Marselha dins un temps qu’una bèla part deis abitants parlavan la lenga dau brèç. Es en familha que se perfeccionèt dins lo parlar provençau maritim. L’enveja de partejar l’occitan e de gardar viu son usatge lo menèron a escriure son premier roman, Quora la matèria...
**Criticas :**
« Aviái ja apreciat lo roman precedent de Miquèu ARNAUD (Quora la Matèria, n° 211, 2017) son darrièr : Amontanhatge m’a semblat mai capitat encara, benlèu perque lo roman istoric li conven mièlhs que non pas la SF. La varietat qu’emplega e l’usatge que ne fa M. Arnaud es a mon vejaire impecable perque capita a ne servar las particularitats sense s’embarrar dins un localisme « abusiu » (sovent plan artificalament reconstituit) e talament estreit que finís per descorar lo lector. Lo títol fa allusion al primièr dels « tres libres » dont se compausa lo roman. Amontanhatge es en realitat l’escasença d’evocar tres personatges diferents, tres vidas, tres astradas : la d’un,pastre, la d’un chivalièr , la d’un òme de glèisa : los tres estats. D’evocar tres mitans (lo mond pastoral entre Nans e Ubaia, una astrada cavaleresca - e picaresca - en Provença rodanenca, e la vida conventuala d’un orfanèl fisat a la glèisa, entre Ais e lo Toronet per la Provença orientala). La reconstitucion es seriosa e l’interès narratiu sempre alimentat. De situacions desparièras, mas amb un ligam fòrt que lo títol causit non ne fa compte. Un plaser de lectura çaquelà. »
F. Vernet de paréisser dins lo Gai saber
Avost 2021
--------
Lo Lugarn, 25/12/2021
MIQUÈU ARNAUD NOS TORNA AMB TRES NOVÈLAS NÒVAS
Miquèu Arnaud nos torna amb tres novèlas nòvas
En 2017 l’autor provençal nos balhèt "Quora la matèria...", ja publicat dins la colleccion Atots. Un roman al títol enigmatic dins lo qual explorava lo domèni de la politica/sciéncia ficcion. Una escomesa que necessita una imaginacion de las bèlas e tanben, solide, qualques coneissenças dins las sciéncias. Çò qu’èra pas per arrestar l’imaginari de Miquèu Arnaud, mas al contrari que l’agulhonava. Amb « Amontanhatge » nos torna amb tres novèlas d’un autre registre.
Tre novèlas que caduna relata la vida d’un enfant e son evolucion cap a l’edat adulta. Mas es pas sonque lo raconte d’una creissença fisica, se tracha tanben d’una pujada mai o mens fortuïta dins l’escala sociala. Aquí jai l’originalitat de l’engimbradura del recuèlh. Fa tanben son unitat.
Dins aqueste obratge, quand Miquèu Arnaud conta lo trabalh de pastre, diriatz que faguèt aquel mestièr tota la seu vida. Non solament coneis lo vocabulari dels mestierals dins son espandida, mas es capable de nos entraïnar dins l’ambient d’un montanhatge coma se seguissiam lo tropèl o se participàvem a una jornada de tonda. Per la primièra novèla, l’atmosfèra del sègle XIXen en Provença rurala e mai que mai cap als Alps es plan renduda per una escritura abelida e plan mestrejada. Los personatges son plan retipats coma o son tanben las relacions socialas de l’epòca. Se trachava alara d’una societat calhada ont cadun aviá sa plaça e sovent i deviá demorar ad vitam aeternam se voliá pas se retrobar dins una situacion de conflicte, perilhosa per el e la seu familha. « Cadun son mestièr e tot demòra planièr », coma o escalcís la dicha vièlha.
Alavetz, los racontes que nos ofrís Miquèu Arnaud son d’una extraordinària eficacitat al meteis temps que d’una requista sensibilitat. Son alestits, o puslèu son presentats a l’anciana. Cada capítol pòrta un titol coma se fasiá autres còps : « Ont Amielh quita Nans e comença son primièr amontanhatge » ; « Ont lo senher de Castelana manda un messatgièr » ; « Coma Bertrand es adobat cavalier » ; « Coma Clamenç fa son intrada a l’abadiá dau Toronet » ; etc… Se se pòt pas vertadièrament parlar d’eficacitat a prepaus d’aquela engimbradura que gausarai qualificar de retro, se pòt pas dire nimai que gasta l’òbra. Ni per tot, aquela causida d’alestir la presentacion del libre correspond a son contengut e a la temporada descricha. Es tanben una opcion estetica.
Sèm pas acostumats a visitar las societats descrichas per Miquèu Arnaud ont la religion preniá plan tròp de plaça dins l’anar del monde. Las cresenças paganas o crestianas coabitavan dins los campèstres e las montanhas amb mai o mens de bonaür sincretic. Los pastres -per parlar que d’eles- per èsser sovent isolats dins la natura, ausissián polsar la tèrra noiriguièra e la respectavan per contunhar la poder frequentar en tota armonia e seguretat. Aqueles romanòts propausats son progondament ecologics e s’existissiá un Prèmi de l’òbra literària ecologica, solide qu’aqueste « Amontanhatge » de Miquèu Arnaud lo s’emportariá.
L’autor nos i conta la vida, pas totjorn relusenta a la debuta, de tres gojats que de prima pausa lors sòrts lor daissava pas esperar que misèrias e malastres, mas que per de circonstàncias exepcionalas e benaürosas se van trobar dins de situacions plan mai agradablas que çò qu’aurián pogut esperar. Son aquelas vidas extraordinàrias que nos relata Miquèu Arnaud amb una riquesa de detalhs espectaclosa. Son tanben de tròces de l’istòria nòstra que son aicí reconstituïts, emai foguèsse d’un biais fictiu. O fa amb una aisidença d’escritura e dins un estil qu’encanta lo legeire. Es un autor que compta dins la literatura contemporanèa nòstra.
Miquèu Arnaud nos servís un provençal que qualificarai d’estandard, emai foguèssi pas segur que siá l’adjectiu que l’autor causiriá per dire sa lenga d’escritura. Rai ! Nos ofrís una lenga de bon legir per totes los Occitans, emai se per moments l’autor sembla èsser temptat de càser dins la trapèla de la dialectalizacion a l’excès en volent balhar als legeires los particularismes lingüistics de cada parçan estacat als racontes. De gaire tombariam aquí dins lo sindròme, pro comun dins las Letras occitanas, de l’iperdialectalizacion. Aürosament Miquèu Arnaud sap far la part entre òbra literària e manual de dialectologia.
Sèrgi Viaule
« Aviái ja apreciat lo roman precedent de Miquèu ARNAUD (Quora la Matèria, n° 211, 2017) son darrièr : Amontanhatge m’a semblat mai capitat encara, benlèu perque lo roman istoric li conven mièlhs que non pas la SF. La varietat qu’emplega e l’usatge que ne fa M. Arnaud es a mon vejaire impecable perque capita a ne servar las particularitats sense s’embarrar dins un localisme « abusiu » (sovent plan artificalament reconstituit) e talament estreit que finís per descorar lo lector. Lo títol fa allusion al primièr dels « tres libres » dont se compausa lo roman. Amontanhatge es en realitat l’escasença d’evocar tres personatges diferents, tres vidas, tres astradas : la d’un,pastre, la d’un chivalièr , la d’un òme de glèisa : los tres estats. D’evocar tres mitans (lo mond pastoral entre Nans e Ubaia, una astrada cavaleresca - e picaresca - en Provença rodanenca, e la vida conventuala d’un orfanèl fisat a la glèisa, entre Ais e lo Toronet per la Provença orientala). La reconstitucion es seriosa e l’interès narratiu sempre alimentat. De situacions desparièras, mas amb un ligam fòrt que lo títol causit non ne fa compte. Un plaser de lectura çaquelà. »
F. Vernet de paréisser dins lo Gai saber
Avost 2021
--------
Lo Lugarn, 25/12/2021
MIQUÈU ARNAUD NOS TORNA AMB TRES NOVÈLAS NÒVAS
Miquèu Arnaud nos torna amb tres novèlas nòvas
En 2017 l’autor provençal nos balhèt "Quora la matèria...", ja publicat dins la colleccion Atots. Un roman al títol enigmatic dins lo qual explorava lo domèni de la politica/sciéncia ficcion. Una escomesa que necessita una imaginacion de las bèlas e tanben, solide, qualques coneissenças dins las sciéncias. Çò qu’èra pas per arrestar l’imaginari de Miquèu Arnaud, mas al contrari que l’agulhonava. Amb « Amontanhatge » nos torna amb tres novèlas d’un autre registre.
Tre novèlas que caduna relata la vida d’un enfant e son evolucion cap a l’edat adulta. Mas es pas sonque lo raconte d’una creissença fisica, se tracha tanben d’una pujada mai o mens fortuïta dins l’escala sociala. Aquí jai l’originalitat de l’engimbradura del recuèlh. Fa tanben son unitat.
Dins aqueste obratge, quand Miquèu Arnaud conta lo trabalh de pastre, diriatz que faguèt aquel mestièr tota la seu vida. Non solament coneis lo vocabulari dels mestierals dins son espandida, mas es capable de nos entraïnar dins l’ambient d’un montanhatge coma se seguissiam lo tropèl o se participàvem a una jornada de tonda. Per la primièra novèla, l’atmosfèra del sègle XIXen en Provença rurala e mai que mai cap als Alps es plan renduda per una escritura abelida e plan mestrejada. Los personatges son plan retipats coma o son tanben las relacions socialas de l’epòca. Se trachava alara d’una societat calhada ont cadun aviá sa plaça e sovent i deviá demorar ad vitam aeternam se voliá pas se retrobar dins una situacion de conflicte, perilhosa per el e la seu familha. « Cadun son mestièr e tot demòra planièr », coma o escalcís la dicha vièlha.
Alavetz, los racontes que nos ofrís Miquèu Arnaud son d’una extraordinària eficacitat al meteis temps que d’una requista sensibilitat. Son alestits, o puslèu son presentats a l’anciana. Cada capítol pòrta un titol coma se fasiá autres còps : « Ont Amielh quita Nans e comença son primièr amontanhatge » ; « Ont lo senher de Castelana manda un messatgièr » ; « Coma Bertrand es adobat cavalier » ; « Coma Clamenç fa son intrada a l’abadiá dau Toronet » ; etc… Se se pòt pas vertadièrament parlar d’eficacitat a prepaus d’aquela engimbradura que gausarai qualificar de retro, se pòt pas dire nimai que gasta l’òbra. Ni per tot, aquela causida d’alestir la presentacion del libre correspond a son contengut e a la temporada descricha. Es tanben una opcion estetica.
Sèm pas acostumats a visitar las societats descrichas per Miquèu Arnaud ont la religion preniá plan tròp de plaça dins l’anar del monde. Las cresenças paganas o crestianas coabitavan dins los campèstres e las montanhas amb mai o mens de bonaür sincretic. Los pastres -per parlar que d’eles- per èsser sovent isolats dins la natura, ausissián polsar la tèrra noiriguièra e la respectavan per contunhar la poder frequentar en tota armonia e seguretat. Aqueles romanòts propausats son progondament ecologics e s’existissiá un Prèmi de l’òbra literària ecologica, solide qu’aqueste « Amontanhatge » de Miquèu Arnaud lo s’emportariá.
L’autor nos i conta la vida, pas totjorn relusenta a la debuta, de tres gojats que de prima pausa lors sòrts lor daissava pas esperar que misèrias e malastres, mas que per de circonstàncias exepcionalas e benaürosas se van trobar dins de situacions plan mai agradablas que çò qu’aurián pogut esperar. Son aquelas vidas extraordinàrias que nos relata Miquèu Arnaud amb una riquesa de detalhs espectaclosa. Son tanben de tròces de l’istòria nòstra que son aicí reconstituïts, emai foguèsse d’un biais fictiu. O fa amb una aisidença d’escritura e dins un estil qu’encanta lo legeire. Es un autor que compta dins la literatura contemporanèa nòstra.
Miquèu Arnaud nos servís un provençal que qualificarai d’estandard, emai foguèssi pas segur que siá l’adjectiu que l’autor causiriá per dire sa lenga d’escritura. Rai ! Nos ofrís una lenga de bon legir per totes los Occitans, emai se per moments l’autor sembla èsser temptat de càser dins la trapèla de la dialectalizacion a l’excès en volent balhar als legeires los particularismes lingüistics de cada parçan estacat als racontes. De gaire tombariam aquí dins lo sindròme, pro comun dins las Letras occitanas, de l’iperdialectalizacion. Aürosament Miquèu Arnaud sap far la part entre òbra literària e manual de dialectologia.
Sèrgi Viaule
