Lo libre qu’ai lo plaser de vos presentar d’uèi es estat editat dins la colleccion Atots de l’Institut d’Estudis Occitans. Se’n parla pas pro sovent, mas aquela colleccion, amb mai de 220 obratges de pròsa publicats, es la mai fornida e la mai prestigiosa de tota l’istòria de la literatura occitana. Los que vòlon tuar l’I.E.O. nacional, i deurián soscar a dos còps abans de complir lor crimi. Malurosament son los meteisses qu’an assassinat sens vergonha Papagai, Plumalhon e La Setmana. Cresi pas que calga comptar sus eles per aver lo mendre discerniment.

Aquò dich, la parucion d’aquel obratge es l’escasença per ieu de saludar, aicí e ara, l’intuïcion visionària del seu fondator, alara director literari de l’I.E.O., Joan Larzac. Dins aquela colleccion gaireben totes los escrivans màger dels sègles XXen e XXIen son estats publicats. Seriá long de ne far la tièra exaustiva, mas, de cap, podèm citar forra-forra, Joan Bodon, Max Roqueta, Robèrt Lafont, Pèire Pessamessa que venem de pèrdre fa pas gaire, Leon Còrdas, Ives Roqueta, Robèrt Martí, Joan Ganhaire, Pèire Gogaud, Pèire Bèc, Josèp Deltelh, Joan-Claudi Serras, Ferran Delèris, Glaudi Barsotti, e plan maites encara que me desencusaràn de los mencionar pas. Tre 1976 se publicava dins Atots lo primièr libre de Florian Vernet títolat « Qualques nòvas d’endacòm mai ».

Se vos parli d’edicion en introduccion es per remembrar lo meriti dels bailes actuals de l’I.E.O. nacional qu’en 2018 publiquèron non pas una plega (quatre libres) coma de costuma, mas doas. Aguèrem l’astre d’aver l’an passat la tradicionala plega d’estiu, mas tanben una plega d’ivèrn qu’aquesta Cachavièlha psicomotritz de Florian Vernet ne fa partida. Lo sosten de totes a l’I.E.O. nacional es d’ont mai urgent que l’Ofici Public de Liquidacion de l’Occitan (per far un jòc de mot que n’es malurosament pas un) a decidit de li suprimir sa subvencion annadièra. Comprenga qual poirà, mas pel monde de l’OPLO la literatura sembla pas far partida de la cultura. Contra aquela aberracion, vos convidi a soscrire a cada plaga Atots tre que l’I.E.O. ne lançarà una. Nos cal far un esfòrç se volèm contunhar a promòure la lectura e la creacion literària de lenga nòstra.

Mas ara es ora de parlar del libre de Florian Vernet. L’autor, encara e totjorn, nos prepausa un umor qualques còps francament fissaire. Quand aquò ne vira, i cal pas demandar de far mòstra de caritat e degun se’n planherà.

Florian Vernet es un mèstre d’inventivitat. Se servís d’aquela possibilitat tanplan per calinhar coma per tustar. Los que dins aqueste libre son -fictivament- dins son visor, ne prenon frairalament per lor compte. Dins aquel exercici coma dins plan d’autres, me regali de l’estil vernecian : « ... amb sa tèsta de baudròi subregelat, sapada coma un presonièr politic, a m’espiar amb d’uèlhs que me viravan a l’entorn coma de tavans en gèst, assetada dins sa cellulita que desbordava de pertot e transformava tot son còrs en catastròfa ecologica ». Aquí per la gent femenina. Mas solide, tornem o dire, se tracha pas que d’una descripcion ficcionala qu’a pas res a véser amb una persona existenta o avent existida. D’alhors, Eterotopia, coma lo Paire Nadal, existís pas. Pro per nosaus, ça que la, qu’existiguèsse o qu’aja existit dins l’imaginacion de Florian Vernet lo temps de l’escriure. Mas, s’o volètz plan, tornem-ne a las crudèlas descripcions dels personatges qu’aguèron la marrida idèia d’anar nàisser sus son clavièr. Aquí-ne un al masculin per far bona mesura : « ... per subrepes me fasiá de longa la morala amb de discorses del nivèl de los dels alcoolics anonimes. Sa cara èra jaune depressiu, emanava de tota sa persona una flaira a naftalina e a sacristia de l’Opus Dei ». Fai tirar Mariús que la cavala se nega...

Aquel libre es escrich sus un mòde trufandièr ont las allusions al respècte del pichon cortal occitanista son nombrosas. Se se tracha pas de « reglament de compte a Òc-Corral », per d’unes costats aquò i poiriá semblar. Fa gaug aquela capacitat qu’a encara lo movement occitanista de se trufar d’el-meteis sul registre introspeccion-accion. Cal mercejar Florian Vernet per sa capacitat a agachar dins los miralhs -desfaiçonants o pas- e dins los retrovisors. Aurem totjorn, totes a ganhar a n’aquel exercici e tant pièg pels malsapioses, pissafregs o cagamòls.

Tot al long del libre, en filigrana, se legís la situacion actuala de l’identitat nòstra e tanben s’i dessobta de comportaments pròpris al movement occitanista. Lo tot balhat sul ton de l’ironia e de l’umor caud, mas totjorn dins los limits del rasonable. Las causas son escalcidas amb talament de precaucions oratòrias e de finesa qu’a de moments pòt arribar que lo legeire s’ane pèrdre dins las pesadas d’un personatge o d’una entitat sociala. Sèm sovent dins lo segond o tresen degrà. Mentretant, la passejada prepausada per Florian Vernet dins un mond descrich coma destimborlat es de las pus agradivas. Cadun risca d’i reconéisser un bocin de quicòm qu’a crosat o viscut.

L’autor a la galejada sofisticada de los que venon de mai d’un monde (l’autor possedís una cultura espandida). Avèm aquí una bona annada Florian Vernet. Una produccion que, coma lo bon vin virarà pas en venent vièlh. L’engimbradura, e mai que mai la tombada, del roman es de Vernet tot cuèch. Que pòt èsser de Vernet-tot-cuèch ? Es complicat de definir ! Pasmens s’en pòt pas a l’encòp parlar e se voler esbinhar tre que se tracha de lo caracterizar, emai foguèsse complèxe. Sens voler completament desflorar la recepta d’una vernetada, dirai que dins la topina i trobarètz una ponhada d’ironia, dos culhièrs gròsses de generositat, un dedal d’erotisme, una caçada de sapiença, un pesic de jubilacion, un planponh de gaug e un culheron d’autoderision. Plan solide, fòrçes ingredients m’an degut escapar. Çò segur es que lo barrejadís es gostós. Seriá piòt de se’n passar.