Parution : 01/12/2018
ISBN : 9782859106034
100 pages
12,5 x 18
13.00 €
ISBN : 9782859106034
100 pages
12,5 x 18
13.00 €
Traduccion francesa de Jaumeta Caussade
Illustracion de cobèrta de Sybille Delacroix
Illustracion de cobèrta de Sybille Delacroix
Dans la lignée de ses deux recueils précédents, cinq contes merveilleux inspirés de la tradition orale, mais réécrits par Florian Vernet, tantôt avec sérieux et sans avoir l’air d’y toucher, tantôt avec une fantaisie pleine d’humour.
Traductions françaises des contes occitans
Conte du soldat qui revenait de la guerre
Conte du Roi orgueilleux
Le lapin qui devint Roi
Joan Bèstia… pas si bête !
Histoire de pont, de marmite et de rêves
Traductions françaises des contes occitans
Conte du soldat qui revenait de la guerre
Conte du Roi orgueilleux
Le lapin qui devint Roi
Joan Bèstia… pas si bête !
Histoire de pont, de marmite et de rêves
Dins la dralha de sos dos recuèlhs ja publicats, cinc contes meravilhoses, inspirats de la tradicion orala, mas revisitats per Florian Vernet, d’un biais quora seriós quora amb son umor acostumat e sa fantasiá de pissafreg :
Conte del soldat que tornava de la guèrra
Conte del rei orgulhós
Lo conilh que venguèt rei
Joan bèstia… pas tan bèstia !
Istòria de pont, d’ola e de songes
Conte del soldat que tornava de la guèrra
Conte del rei orgulhós
Lo conilh que venguèt rei
Joan bèstia… pas tan bèstia !
Istòria de pont, d’ola e de songes
Florian VERNET (Béziers, 1941) est un linguiste, pédagogue et écrivain occitan. Ancien professeur d’occitan à l’Université Paul Valéry de Montpellier, il est également membre de l’Acadèmia Occitana-Consistòri del Gai Saber et aussi du conseil linguistique du Congrès Permanent de la Lenga Occitana.
Florian VERNET (Besièrs, 19 d’abril de 1941) es un lingüista, pedagòg e escrivan occitan. Foguèt professor d’occitan a l’Universitat Pau Valèri de Montpelhièr abans de prendre la retirada en 2006. Es tanben un dels membres de l’Acadèmia Occitana-Consistòri del Gai Saber e a l’encòp del conselh lingüistic del Congrès Permanent de la Lenga Occitana.
Conte del soldat que tornava de la guèrra
Un còp èra un brave soldat que se’n tornava de la guèrra, biaça sus l’espatla, espasa al costat, e dos escuts en borsa per tota fortuna. Fasiá sèt annadas qu’èra partit de son vilatge. Quand èra tornat, sos parents èran mòrts e mai enterrats despuèi bèl brieu, la bòria èra estada venduda, e se retrobava, el, tornar mai sus las rotas.
Caminava cap a la vila, en se disent que benlèu i trobariá de trabalh, e al moment que traversava un bosquet, encontrèt una vièlha, tota giblada jol pes d’un fais de brancas secas que portava sus l’esquina.
— Brava mameta, lo soldat diguèt, vos vau ajudar qu’aqueste fais sembla pesar son pes.
— Plan volontièr, la mameta diguèt, d’ont mai qu’ai encara de camin a far per arribar a l’ostal. Vos mercegi de vòstra ajuda. Per la pena, vos convidi a sopar amb ieu.
Un còp arribats a la cabana de la vièlha, lo soldat pausèt lo fais davant la pòrta, mas quand se revirèt, la mameta aviá desaparegut. A sa plaça, se teniá una polida dòmna, environada de lutz : una fada segur que li diguèt :
— Bon soldat, as pas fach fortuna a la guèrra, mas sès tornat mai savi, e fòrt brave, te vòli mercejar coma meritas. Escota çò que te vau dire, e vendràs ric, e aürós.
Lo soldat espantat, escotèt doncas, sens tròp i creire, çò que la fada li fisèt.
— A una lèga d’aicí, dins un clar del bòsc, encontraràs las roïnas d’una torre d’a passat temps. Just a costat de la torre, veiràs un potz. Sabi que sès coratjós, i davalaràs. Al fons te trobaràs davant quatre pòrtas. Intraràs, e veiràs un lop dins caduna de las tres primièras. Un negre, un gris, un blanc. Aquelas bèstias seràn colcadas caduna sus un còfre. Lor mostraràs aqueste mocador de seda que te doni, se levaràn, te daissaràn passar e dins cada còfre prendràs una ponhada de pèças, de coire dins lo primièr, d’argent dins lo segond, e d’aur dins lo tresen. Partent d’aquí, poiràs tornar montar, amb una pichòta fortuna. [...]
Traduction : Conte du soldat qui revenait de la guerre
Il était une fois un brave soldat qui, besace sur l’épaule, s’en revenait de la guerre. Il avait une épée au côté, et deux écus en bourse pour toute fortune. Cela faisait sept ans qu’il était parti de son village et, à son retour, ses parents étaient morts et enterrés depuis bien longtemps. La ferme était vendue et il se retrouvait sur les routes une fois de plus.
Il marchait en direction de la ville, en se disant que peut-être il y trouverait du travail. En traversant un bosquet, il rencontra une vieille femme, qui ployait sous le poids d’un fagot de branches sèches qu’elle portait sur son dos.
– Bonne grand-mère, lui dit le soldat, je vais vous aider, car ce fardeau semble peser son poids.[...]
Un còp èra un brave soldat que se’n tornava de la guèrra, biaça sus l’espatla, espasa al costat, e dos escuts en borsa per tota fortuna. Fasiá sèt annadas qu’èra partit de son vilatge. Quand èra tornat, sos parents èran mòrts e mai enterrats despuèi bèl brieu, la bòria èra estada venduda, e se retrobava, el, tornar mai sus las rotas.
Caminava cap a la vila, en se disent que benlèu i trobariá de trabalh, e al moment que traversava un bosquet, encontrèt una vièlha, tota giblada jol pes d’un fais de brancas secas que portava sus l’esquina.
— Brava mameta, lo soldat diguèt, vos vau ajudar qu’aqueste fais sembla pesar son pes.
— Plan volontièr, la mameta diguèt, d’ont mai qu’ai encara de camin a far per arribar a l’ostal. Vos mercegi de vòstra ajuda. Per la pena, vos convidi a sopar amb ieu.
Un còp arribats a la cabana de la vièlha, lo soldat pausèt lo fais davant la pòrta, mas quand se revirèt, la mameta aviá desaparegut. A sa plaça, se teniá una polida dòmna, environada de lutz : una fada segur que li diguèt :
— Bon soldat, as pas fach fortuna a la guèrra, mas sès tornat mai savi, e fòrt brave, te vòli mercejar coma meritas. Escota çò que te vau dire, e vendràs ric, e aürós.
Lo soldat espantat, escotèt doncas, sens tròp i creire, çò que la fada li fisèt.
— A una lèga d’aicí, dins un clar del bòsc, encontraràs las roïnas d’una torre d’a passat temps. Just a costat de la torre, veiràs un potz. Sabi que sès coratjós, i davalaràs. Al fons te trobaràs davant quatre pòrtas. Intraràs, e veiràs un lop dins caduna de las tres primièras. Un negre, un gris, un blanc. Aquelas bèstias seràn colcadas caduna sus un còfre. Lor mostraràs aqueste mocador de seda que te doni, se levaràn, te daissaràn passar e dins cada còfre prendràs una ponhada de pèças, de coire dins lo primièr, d’argent dins lo segond, e d’aur dins lo tresen. Partent d’aquí, poiràs tornar montar, amb una pichòta fortuna. [...]
Traduction : Conte du soldat qui revenait de la guerre
Il était une fois un brave soldat qui, besace sur l’épaule, s’en revenait de la guerre. Il avait une épée au côté, et deux écus en bourse pour toute fortune. Cela faisait sept ans qu’il était parti de son village et, à son retour, ses parents étaient morts et enterrés depuis bien longtemps. La ferme était vendue et il se retrouvait sur les routes une fois de plus.
Il marchait en direction de la ville, en se disant que peut-être il y trouverait du travail. En traversant un bosquet, il rencontra une vieille femme, qui ployait sous le poids d’un fagot de branches sèches qu’elle portait sur son dos.
– Bonne grand-mère, lui dit le soldat, je vais vous aider, car ce fardeau semble peser son poids.[...]
Revue de presse
| Consulter | Quand Florian Vernet conta just | Pèire Rabasse | Lo Lugarn, 15/09/2019 |
Quand Florian Vernet conta just
Me sembla que d’aquestas passas la produccion literària nòstra pensa pas pro a la joventut. Es talament vertat que quand se fa quicòm dins aqueste domèni cal pas esitar a ne saludar l’iniciativa. Se l’edicion per los enfants pichons es ara per ara activa (ça que la o serà pas jamai pro) la en direccion dels adolescents es deficienta. Atanben, cada espelida de libre novèl destinat a n’aquel public passa per un eveniment. Malgrat los esfòrces de l’associacion La Poësia amb sa colleccion « Bib’òc » e de l’Institut d’Estudis Occitans amb « Joventut », demòra encara de trabalh de far dins aquel sector de la literatura per los jovents. Mas d’unes valents an pas baissat los braces e contunhan de fornir la bibliotèca dels adolescents.
Demest aquestes Florian Vernet que ja participèt a enriquesir aquela colleccion de l’Institut d’Estudis Occitans. Autor màger de la literatura nòstra, demòstra, un còp mai, sa polivaléncia. Per l’escasença, es pas talament de l’escrivan qu’ai enveja de vos parlar, mas del pedagògue. Es estat ensenhaire de mestièr. E s’acabèt sa carrièra coma professor a l’universitat, a pas jamai doblidat que la formacion cognitiva es un afar que concernís totòm « del breç a la tomba ». En òme senat, Florian Vernet sap ben pro qu’abans d’arribar a l’universitat los estudiants son passat pel segondari e pel primari. Es l’ensenhament recebut en segondari que faiçona lo futur estudiant coma l’ensenhament primari forma lo futur licean. Florian Vernet coneis plan aquela cadena. Es la rason per la quala es capable d’escriure per cadun de sos anèls, çò qu’es excepcional, o cal notar. Los autors capables de far a sautacavalet sus aquestes diferents nivèls de formacion son escarses.
Aqueles « Contes a rebors » son al nombre de cinc (coma los dets d’una man). Torna prene de contes tradicionals ja publicats dins d’obratges de collectatge per los servir rescalfats als jovents, seriá estat un mendre mal, mas se volèm progressar amb eles çò melhor es de lor prepausar de creacions novèlas. Lo conte tradicional clau una carga emocionala que ne fa sa fòrça formatritz. A travèrs los sègles es estat concebut per aquò. Es per aquò que demòra sempre un aplech pedagogic pertinent e la causa es pas per cambiar malgrat los novèls supòrts literaris.
Aver causit crear de contes sul modèl tradicional es una escomesa de las pus audaciosas. Caliá aver lo fetge de s’i acarar. Mas, a braces valents lo camp es pas jamai pro bèl, e Florian Vernet, sens fum ni lum, s’i lancèt. Sos contes los alestiguèt sul mòde tradicional amb tot çò qu’aquò deu comportar. Generalament se debanan bel temps a, coma auriá ditz l’oncle Baptista, e i es question de castèls, de reinas, de princessas, d’espasas, de dracs, de fadas, de brueisses e de totes los autres ingredients que convenon al genre. Amb aquestes, se pòt encara engimbrar d’uèi de contes tradicionals classics. Se l’orientacion generala es de far classic, Florian Vernet i ajusta sa fantasiá costumièra. Sas trobalhas narrativas son de primièra borra. Las citarai pas totas que son nombrosas, mas me pòdi pas empachar de vos ofrir aquesta a prepaus d’un dels personatges del conte títolat « Lo conilh que venguèt rei » : « En realitat aviá passat la mitat de son temps a jogar a las cartas, l’autra mitat a jogar al basquet e l’autra mitat, se m’engani pas, a córrer las filhas ». Aquela mena d’artifici es quicòm que non solament es requist d’un punt de vista literari, mas ten despertada l’imaginacion del legeire.
Se l’estructura del conte tradicional es presenta, lo contengut dels contes es confle de l’engèni vernecian. L’autor ofrís amb generositat umor, desvari, excentricitat e poësia. Aqueles contes son a rebors e, forçadament, reborsièrs. Agradarán sens cap dobte al public per lo qual son estats escriches.
Dins aquela edicion i a, ça que la, quicòm que me desagrada al pus mai. O disi desempuèi ara quaranta cinc ans, mas contunharai d’o dire tant que l’edicion occitana contunharà ela de publicar de libres bilingües. Soi favorable a las traduccions, mas devon èsser publicadas dins un volum a despart, coma se fa dins totas las lengas del monde. La publicacion de libres bilingües occitan-francés es d’ont mai sociolinguisticament dangeirosa per nosaus que, dins la situacion diglossica defavorabla que patissèm, es minorar encara mai la lenga nòstra. Fasèm coma se l’occitan aviá encara e definitivament besonh de las cròças francesas per caminar. Quòra aprendrem a nos lançar sols ? Quora aprendrem a nos comportar coma de monde que devon pas res a degun ; de gents capablas de traçar camin sens demandar la permission a degun ? L’argument pedagogic de menar las gents a legir a partir de libres bilingües ten pas. Los diccionaris e autras gramaticas serián estats alestits per qué e per qual ?
Aquel biais de far es d’ont mai estonant que la colleccion Joventut aviá fins ara pres l’opcion de publicar pas que de libres en occitan. Un còp de mai constati amb tristum e amarum una regression e una manca de fiertat. Cada còp que vesi un libre bilingüe occitan-francés ai l’impression que tornamai nos cagam dessús, o pièger encara que nos tiram una bala dins lo genolh. Es pas atal que ganharem en autonomia…
Pèire Rabasse
Lo Lugarn,
15/09/2019
