Fa probablament un pauc estranh d’o anonciar atal, tot de lanç, mas çò me sembla que d’aquestas passas mancam de femnas en literatura occitana. Mancam mai que mai de prosatrices. Atanben, es amb plaser que vesi Na Bernadeta Romieu arribar dins lo cortal de las Letras occitanas. Aquela dòna es nacuda e viu en Roergue. Faguèt una carrièra d’ensenhanta dins las acadèmias de Tolosa e Lion abans de tornar venir se pausar al país. L’escrivana es una locutritz nativa e aquò se coneis tre legir son òbra.
Quand disi que mancam de femnas en literatura occitana aquò’s pas una farfantèla d’ideiós. Imaginatz que lo darrièr obratge d’una femna publicat dins la colleccion « Atots » es Esquissas per un retrach de l’omba de Magalí Bizot-Dargent que remonta a julhet de 2014. Fasiá sèt ans que qu’èrem deslachats de literatura femenina dins la colleccion « Atots ». Per ieu, l’escritura femenina a una sabor particulara que porgís un quicòm de singular dins la topina de las Letras nòstras. Adoncas, la venguda de Bernadeta Romieu dins lo mitan de l’escritura es una de las melhonas causas que nos podiá arribar en 2021. Baste foguèsse pas la sola e d’autras poguèsson seguir lèu.
A l’ombra dels cerièisses bèles , lo roman que nos prepausa l’autora es una meravilha, un joièl de l’esperit inventiu. Son nivèl literari es tras que bon. La trama narrativa es plan engimbrada. I a pas ges de longor e lo ritme i es sostengut. Çò de preciós dins aquela òbra es que l’istòria se debana dins de mitans a l’encòp urbans e rurals. Bernadeta Romieu sap menar la transicion entre los dos. Se tracha aicí segurament d’una experiéncia personala que probablament la professora quitèt pas jamai completament son terrador natiu tot vivent en vila. Coma ela, pauc o pro, fasem totes d’anars e tornars entre metropòlis e campèstre.
Sa narracion es modèrna. Se tracha d’un tèxte que clau una multitud de qualitats. Fa viatjar entre dos mondes e ten lo legeire en alen, notadament quand retracha de retrobalhas plan esmoventas, mas ne direm pas mai per pas desvelar mai lo contengut de l’òbra.
L’escritura de Bernadeta Romieu es rica d’una justesa de ton que ne fa una òbra encantarèla. Un còp mai, l’engenh literari i es present. Notadament quand descriu los paisatges e la natura. Se sentís qu’a un interés prigond e qu’entreten de relacions sarradas amb los mondes vegetal e mineral. Es quicòm que pertòca dins aquela òbra plan personala. Un còp aver legit lo libre se pòt pas demembrar la beutat dels cerièrs en flors tels coma los nos ofrís Bernadeta Romieu. Non solament los nos balha a véser, mas tanben, miracle de la literatura, a sentir. Nòlon a la prima, nòlon a la vida fins a n’èsser una benediccion.
Aqueste primièr roman es una fèsta per los sens, per totes los sens. Una grand romancièra ven de nàisser e ven de nàisser tornamai en Roergue. Se dirà jamai pro tot çò qu’aqueste parçan d’Occitània balha e balhèt a la literatura nòstra. Anam pas aquí apertierat totas las autoras e autors que ne son sortits, que, fatalament, ne demembrariem. I a, atal, de terradors que son mai fruchoses que d’autres e, incontestablament, Roergue es un d’aquestes.
L’autora possedís una lenga naturala claufida d’expressions idiomaticas de primièra borra : « Atanlèu, Rosan virèt las puntas. Penava a desvistar Benedit tant los cerièises èran floretoses. Se sarrèt dapasset per lo susprendre mas son grand demorava impassible. Quand faguèt un pauc de bruch se virèt cap a n’el ». Çò que caracterisa aquel roman es sa doçor de lectura. Es d’una grand fluiditat e se legís coma se beu una licor melicosa. Es un plaser immesurable e indicible.
Aqueste libre fa partida de la plega d’estiu de 2021 de la colleccion « Atots » e vòli exprimir tot mon estrambòrd quand ai constatat la noveltat qu’estrena aquesta plega. D’ara enlà, los bailes d’IDECO, que tornem o dire es lo sector editorial de l’Institut d’Estudis Occitan nacional, an decidit d’aplejar cada libre de la colleccion d’una subrecobèrta. An inaugurat lo fach amb aquesta plega e es una capitada de las bèlas. Pas que per parlar de la subrecobèrta que ven acaptar lo libre de Bernadeta Romieu, se tracha una meravelhosa fotografia d’un cerièr en flors. Las colors i son tendras coma o son las flors blancas d’un cerièrs. Es un clichat capitat de primièra, imprimit sus un papièr espés e lusent. Se fins ara IEO Edicions nos ofrissiá d’edicions de qualitat, d’ara enlà se pòt dire, sens exagerar de cap de biais, que nos pogís d’edicions de luxe. D’aquò los nos cal mercejar que las Letras occitanas, de mercés lor qualitat, s’ameritan plan una edicion sonhada.
Aquela qualitat del contengut e del contenguent ne fa una rason de mai per legir l’òbra de Bernadeta Romieu, plan solide, mas tanben totas las òbras que pareisson dins aquesta colleccion. Cap de lenga pòt pas viure sens literatura e se volem salvar la lenga nos cal congostar de la literatura que sorgenta d’aquela lenga.